Trochę historii.....
Po 123 latach 11 listopada 1918 r. Polska odzyskała niepodległość stając się suwerennym i podmiotowym państwem na arenie międzynarodowej. Na mocy ustawy z dnia 24 lipca 1919 r. powstała Policja Państwowa jako jednolity, zorganizowany na wzór wojskowy korpus, przeznaczony do utrzymania bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego. Praca w przedwojennej PP zdecydowanie nie należała do bezpiecznych. Od powołania formacji w 1919 r. do wybuchu II wojny światowej na służbie zginęło niemal 650 policjantów. Dla porównania przez pierwsze 20 lat funkcjonowania policji w III RP życie straciło pięciokrotnie mniej. Byli permanentnie przepracowani - służba zamiast 200 godzin miesięcznie trwała ponad 300. Policjanci zgodnie z ustawą nie mogli zakładać swoich związków zawodowych czy stowarzyszeń. Jednak przełożeni widząc osamotnione rodziny policyjne powołali organizacje, które dawałaby im oparcie i pomoc. Jednym z pierwszych było powstałe w 1924 r. Stowarzyszenia „Policyjny Dom Zdrowia”, którego głównym celem była poprawa zdrowia funkcjonariuszy i ich rodzin. Od 1925 r. funkcjonowały Kasy Samopomocy Wyższych Funkcjonariuszy PP i Wojewódzkie Kasy Niższych Funkcjonariuszy PP. W 1929 r. w Warszawie powstało Stowarzyszenie „Rodzina Policyjna” na wzór istniejącej już „Rodziny Wojskowej”. Działalność „Rodziny Policyjnej” była adresowana głównie do kobiet w środowisku policyjnym, a więc przede wszystkim do żon, ale także matek, córek i sióstr funkcjonariuszy. W terenie powstawały Koła Rodzin Policyjnych przy Komisariatach i Komendach Powiatowych PP, które organizowały gwiazdki, półkolonie, finansowały kuracje i obejmowały opiekę nad najbiedniejszymi wdowami i dziećmi po poległych policjantach (zakup żywności, zeszytów i książek oraz spłata zaległego komornego).
Okres II wojny światowej przerwał funkcjonowanie tego wszystkiego. A po wojnie już w nowej rzeczywistości na podstawie dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 7 października 1944 r. powstała Milicja Obywatelska do ochrony bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego oraz ścigania przestępstw. W okresie funkcjonowania PRL-u nie było stowarzyszeń zrzeszających milicjantów. Emeryci milicyjni mogli wstępować do cywilnego związku emerytów lub zasilać szeregi Ochotniczej Rezerwy MO. Od 1969 r. przy komendach powstawały Koła Rodzin Milicyjnych jako organizacji prorządowej, ściśle współdziałającej z Ligą Kobiet Polskich. Nadrzędnym celem było kształtowanie zgodnych z oczekiwaniami władz postaw politycznych wśród żon funkcjonariuszy MO. Koła z inicjatywy kierownictwa służbowego promowały świeckie obrzędy ślubów oraz chrzcin i zabaw noworocznych dla dzieci. Funkcjonariusze MO nie mogli zakładać związku zawodowego, ale mogli należeć do partii. Wprawdzie w maju 1981 r. na fali ruchu „Solidarność” próbowano założyć Związek Zawodowy Funkcjonariuszy MO, ale stan wojenny to uniemożliwił. Kierownictwo służbowe dostrzegło jednak problem i Ustawą z dnia 31 lipca 1985 r. o służbie funkcjonariuszy SB i MO Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w art. 43 dało zgodę na tworzenie Rad Funkcjonariuszy. Zadaniem rad była ochrona interesów zawodowych i socjalnych. Było to wszystko pod kontrolą ówczesnych władz. Dopiero przemiany ustrojowe na przełomie lat 80-tych i 90-tych oraz Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji i Ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych umożliwiały przynależność policjantów do Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Policjantów i do policyjnych stowarzyszeń poza służbą za zgodą przełożonego. W komendach utworzono Zarządy Terenowe NSZZ Policjantów. W przypadku Bolesławca do tego związku należy blisko połowa stanu kadrowego.
Powstanie III RP umożliwiło zarejestrowanie stowarzyszeń związanych z Policją. W 1990 r. w Katowicach założone zostało Ogólnopolskie Stowarzyszenie "Rodzina Policyjna 1939 r." dla kultywowania pamięci o przedwojennych policjantach. Należała tam mieszkanka Bolesławca Helena Kowal - córka st. post. Franciszka Zadrogi (awansowanego w 2007 r. pośmiertnie na stopień aspiranta), zamordowanego w Kalininie (Twerze) z 6311 jeńcami Ostaszkowa (w tym 5889 policjantów II RP). Ciała policjantów pogrzebano w lesie w Miednoje. Pozostałe powstałe wtedy stowarzyszenia to: Stowarzyszenie Emerytów i Rencistów Resortu Spraw Wewnętrznych RP (1990 r.), Międzynarodowe Stowarzyszenie Policji IPA (1992 r)., Stowarzyszenie Generałów Policji Rzeczypospolitej Polskiej powstało (2004 r.), Stowarzyszenie Komendantów Policji Polskiej (2009 r.). W 1997 r. powołano w Warszawie Fundację Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach. Jednym z takich policjantów był st. sierż. Dariusz Chełkowski, który 12 października 1994 r. zginął na służbie postrzelony myśliwską bronią na bolesławieckim rynku. W tym miejscu na budynku znajduje się tablica pamiątkowa. Matka Jego co roku zapraszana jest na święto Policji, które przypada oficjalnie 24 lipca.
Stowarzyszenie Emerytów i Rencistów Policyjnych - Koło w Bolesławcu
Stowarzyszenie Emerytów i Rencistów Resortu Spraw Wewnętrznych RP o zasięgu ogólnopolskim założono w 1990 r. w Szczecinie (w 1998 r. siedzibę przeniesiono do Warszawy), a w 2007 r. zmieniono nazwę na Stowarzyszenie Emerytów i Rencistów Policyjnych (SEiRP). Dewizą stowarzyszenia jest ,,ZAWSZE RAZEM” i „WIERNI OJCZYŹNIE” - wczoraj policjantem w służbie - dzisiaj aktywnym emerytem. Głównym zadaniem jest szeroko pojęta ochrona interesów emerytów i rencistów policyjnych, byłych funkcjonariuszy i żołnierzy resortu spraw wewnętrznych oraz ich rodzin, w szczególności poprawa warunków socjalno-bytowych, ochrona wcześniej nabytych uprawnień, a także organizowanie życia kulturalnego, wypoczynku i rekreacji. Liczy około 17.000 członków. Pierwszymi inicjatorami i założycielami SEiRP na Dolnym Śląsku w 1998 r. byli emeryci z Jeleniej Góry i tu mieści się dolnośląski Zarząd Wojewódzki, skupiający obecnie 15 kół z około 700 członkami.
Koło SEiRP w Bolesławcu powstało 28 maja 2005 r. Na zebranie przyszło i wypełniło deklaracje 30 emerytów (do utworzenia Koła wymagana była liczba 7 członków założycieli). Obecny był prezes Dolnośląskiego ZW SEiRP we Wrocławiu z/s w Jeleniej Górze płk MO w st. spocz. Janusz Cyr. Wybrano zarząd koła w składzie: Bogdan Gajewski – prezes, Ryszard Leszczyński – wiceprezes, Rudolf Gołębiowski – sekretarz, Tadeusz Ruciński – skarbnik i Marian Łyszkiewicz – członek. Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej został Rajmund Bączyk. W czasie kolejnych kadencji zarządu zmieniały osoby pełniące funkcje: sekretarza – nowym został Jerzy Talar, wiceprezesa - Paweł Górzyński i skarbnika - Mirosław Kozomaricz. Koło do chwili obecnej nie ma swojego pomieszczenia biurowego. Wytworzone dokumenty przechowywane były i są u osób funkcyjnych w ich miejscu zamieszkania. To spowodowało, że z pierwszych zebrań zaginęły niektóre protokoły. Obecnie większość dokumentów przechowuje się w komputerze. Korespondencja kierowana do 2021 r. była na adres Komendy Powiatowej Policji przy ul. Zygmunta Augusta 20, a z chwilą otwarcia w 2022 r. nowej komendy na adres przy ul. Modłowej 3. Zebrania wyborcze odbywano w świetlicy komendy. Spotkania integracyjne każdego roku w karnawale i pod koniec lata, przy muzyce i tańcach, odbywały się w świetlicy Zakładu Budowlanego przy ul. Rajskiej należącego do Józefa Głowacza – sympatyka Koła. W terenie otwartym organizowane były spotkania grillowe na działce na terenie ogrodów rodzinnych. Poczęstunek w niewielkim stopniu dofinansowany był z funduszu socjalnego Komendanta Wojewódzkiego Policji we Wrocławiu. Ze składek członkowskich opłacane były koszty działalności statutowej Koła. Na wszystkich spotkaniach wspominano lata służby i tych, którzy odeszli na wieczną służbę – oczywiście uczestnicząc wcześniej w pogrzebach kolegów. Reprezentacja Koła uczestniczyła co roku w wydarzeniach miejskich - Bolesławieckim Dniu Seniora, imprezie sportowo-rekreacyjnej Aktywny Senior i Dniach Bolesławca. W tej ostatniej dużym powodzeniem uczestników miejskiego święta cieszyły się wykonane dyby, w których zamykano niesfornych gości.
Ostatnie zebranie sprawozdawczo-wyborcze koła odbyło się 26 sierpnia 2022 r. Wybrano nowy zarząd na 4-letnią kadencję w składzie: Bogdan Gajewski – prezes (tę funkcję pełnił od początku istnienia koła), Zdzisław Mirecki - wiceprezes, Andrzej Gieszczyk – sekretarz i Mirosław Kozomaricz - skarbnik oraz nową komisję rewizyjną w osobach: Zbigniew Dąbrowa – przewodniczący i Antoni Sowa – sekretarz. Prezes koła jest członkiem Bolesławieckiej Rady Seniorów od jej powstania w 2011 r., gdzie pełnił funkcje wiceprezesa Rady, a w ostatniej IV kadencji był jej sekretarzem. W obecnej kadencji prowadzona jest kronika działalności Koła. Fotoreportaże zamieszczane są na stronie internetowej ZW SEiRP w Jeleniej Górze i w biuletynach ZG SEiRP w Warszawie oraz w Olsztyńskim Biuletynie Informacyjnym. Na koniec 2023 r. Koło w Bolesławcu liczyło 28 członków, którzy opłacili składki roczne, 6 członków seniorów (powyżej 75 lat, którym stan zdrowia nie pozwala na uczestniczenie w pracach stowarzyszenia) i 1 członek wspierający. Problemem jest nieregularne opłacanie składek i brak aktywności u znacznej większości członków w zebraniach statutowych. To pogłębiło się po okresie trwania pandemii Covid-19. Zauważalny jest też brak więzi między emerytami, a będącymi w służbie. Wielu odchodzących policjantów w ostatnich latach na niepełną policyjną emeryturę (po 20 - 25 latach służby), podejmuje pracę w firmach ochraniarskich, wydziale komunikacji lub innych branżach. Nie czują się pełnoprawnymi emerytami i nie są zainteresowani członkostwem w SEiRP oraz bycia dalej w policyjnym środowisku.
Za działalność w Kole najwyższe odznaczenie SEiRP – krzyż „Za wybitne zasługi dla SEiRP” dotychczas otrzymali: Bogdan Gajewski, Tadeusz Ruciński, Jerzy Talar i Mirosław Kozomaricz. Natomiast pamiątkowe medale XXV lat SEiRP na Dolnym Śląsku otrzymali: Bogdan Gajewski, Andrzej Gieszczyk, Józef Głowacz, Mirosław Kozomaricz i Zdzisław Mirecki, a na święcie bolesławieckiej policji w 2023 r. podinsp. Tomasz Jagielski – komendant powiatowy Policji. Prezes Koła SEiRP zapraszany jest co roku przez komendanta bolesławieckiej komendy na uroczystość święta Policji.
Zdzisław Mirecki